Voorzichtige daling ziekteverzuim nog lang geen reden tot juichen

De trendbreuk is een feit: na jaren van stijging liet het verzuim in het tweede kwartaal van dit jaar voor het eerst weer een daling zien. Toch is er voorlopig weinig reden tot juichen. Het verzuimpeil is nog verre van laag en er is veel langdurig en psychisch verzuim. Bovendien staan we pas aan het begin van het traditionele griepseizoen en weet niemand met zekerheid wat corona doet.

Communicatie voor uw werkgeversrelaties Wilt u als adviseur een werkgeversversie van dit bericht om zelf te delen met uw klanten? Klik dan hier om deze direct te downloaden.

Medio september meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) de eerste daling van het ziekteverzuim in jaren. In het tweede kwartaal van 2023 lag het verzuim op 5,0% en dus lager dan in dezelfde periode een jaar eerder (5,4%). Een omslag na zeven jaar oplopend verzuim, concludeerden de rekenmeesters. En laat er geen misverstand over bestaan: dat is goed nieuws. Tegelijkertijd is het nog verre van reden voor een feestje. We plaatsen vier kanttekeningen op basis van een nadere verzuimanalyse.

1. Het verzuim is nog steeds historisch hoog

De eerste nuancering moet zijn dat een verzuimpeil van 5,0% in het tweede kwartaal bepaald niet laag te noemen is. Een blik op de verzuimstatistieken sinds 2013 leert dat het verzuim in deze periode bij maar liefst negen van de elf jaren (2013-2021) lager lag. Sterker nog: in alle jaren tot 2018 bleef het in het tweede kwartaal onder de 4%, vaak zelfs ruimschoots. En ook bij de stijging die daarna inzette, lag het verzuim in deze periode steeds onder de 5,0% waar we anno 2023 mee te maken hebben. Het is dus wel een verbetering, maar echt alleen ten opzichte van 2022.

2. Het risicovolle verzuim neemt niet af, maar toe

Een andere kanttekening is dat het ene verzuim het andere niet is. Verkoudheden en griepgevallen zijn verzuimoorzaak nummer één: volgens de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden waren ze in 2022 bijvoorbeeld bij maar liefst 64% van de verzuimers reden voor de laatste ziekmelding. Maar dit soort verzuim duurt vrijwel altijd kort en leidt zelden tot WIA-instroom. Het is het langdurige verzuim door bijvoorbeeld psychische klachten dat de grootste kostenrisico’s geeft. Geen goed nieuws dus, dat volgens cijfers van UWV het aantal 42^e weekmeldingen in de eerste acht maanden van 2023 maar liefst 8,1% hoger lag dan in dezelfde periode een jaar eerder. Met andere woorden: de daling die we over het tweede kwartaal van 2023 meten, zit vooral bij het verzuim dat vervelend maar niet ernstig is. Terwijl intussen het veel risicovollere langdurige verzuim juist toeneemt.

3. We staan pas aan het begin van het griepseizoen

Verzuim door griep en verkoudheden levert voor werkgevers op de lange termijn niet de grootste kostenrisico’s op, maar is vanwege zijn omvang natuurlijk wel degelijk kostbaar en vervelend. Dit geldt des te meer doordat veel werkgevers bij hun verzuimverzekering een eigenrisicoperiode afspreken en de kosten van dit kortdurende verzuim dus uit eigen zak moeten betalen. Ook de personeelstekorten waar momenteel vrijwel alle sectoren mee kampen helpen niet. In sectoren als de zorg zijn die zelfs nijpend, terwijl het verzuim er bovengemiddeld hoog is (6% tot 8,3% in het tweede kwartaal, aldus het CBS). Komt hier nog een fikse griepgolf overheen, dan is dat wel het laatste wat deze werkgevers kunnen gebruiken. De griepcijfers van het RIVM laten zien dat we pas aan het begin staan van het traditionele griepseizoen en dat er gemakkelijk nog een forse piek kan volgen. Ook in dat licht zegt een daling in het tweede kwartaal dus niet zo veel.

4. Ook een golf Covid-19 besmettingen is niet uitgesloten

Tot slot is er een dark horse in de vorm van Covid-19. Drie jaar na de eerste besmettingen in ons land weet niemand met zekerheid hoe dit virus zich de komende jaren zal gedragen. De meeste mensen ervaren nu na besmetting klachten die vergelijkbaar zijn met die van de griep. Er zijn geen tekenen van een gevaarlijke mutatie, maar garanties dat die uitblijft zijn er ook niet. Wel is duidelijk dat het aantal besmettingen weer stijgt. Het is zeker niet uitgesloten dat we de komende maanden met een seizoensgebonden besmettingsgolf te maken krijgen. Volgt die niet alleen het griepgolfscenario maar vindt hij ook nog eens gelijktijdig plaats, dan kan dat volgens de beroepsverenigingen en kennisinstituten voor bedrijfsgezondheidszorg flinke planningsproblemen geven.

Heeft u vragen? Bel 0314 74 97 76 of stuur een mail naar verzuim@mandaatassuradeuren.nl. We zijn u graag van dienst.